مهارت های روابط صمیمانه زوجین
برنامه پیشگیری از نارضایتی زوجین
رویکرد مداخله ای روابط زوجین
رویکردها و برنامه غنی سازی ازدواج
رویکردهای پیشگیرانه روابط زوجین
اهداف برنامه های پیشگیری از روابط زوجین
سطوح برنامه های پیشگیری از روابط زوجین
هدف از این تحقیق رویکرد و برنامه پیشگیری و تقویت روابط زوجین (P. R. E. P) می باشد.
برنامه پيشگيري و تقويت رابطه (P. R. E. P)
ريشه هاي اختصاصي اين برنامه به ميانه هاي دهه 1970 بر مي گردد، زماني كه محققان زيادي درماندگي زناشويي را مورد مطالعه قرار دادند. در دانشگاه اينديانا هووارد ماركمن و جان گاتمن از افرادي بودند كه در اين زمينه مطالعه كردند. اين محققان در زوج هاي درمانده نقص هاي ارتباطي را پيدا كردند و نهايتاً ماركمن به اين نتيجه رسيد كه كيفيت ارتباط قبل از ازدواج و قبل از درماندگي يكي از مهمترين پيش بيني كننده هاي درماندگي زناشويي آينده است. بر اساس اين يافته ها ماركمن يك برنامه پيشگيري را بوجود آورد(استامن، 2000) (P. R. E. P) بر ديدگاه سنتي رفتاري- شناختي و زوج درماني رفتاري مبتني شده است. بنابراين بر روش هاي تفكر( نگرش ها و انتظارات) و رفتارهايي(ارتباط و كنترل تعارض) توجه دارد كه با شكست يا موفقيت زناشويي همراه مي باشند.
رويكرد مهارت محور بر اين پيش فرض تكيه مي كند كه زوج ها مي توانند رفتارهاي تازه ايي را ياد بگيرند كه به آنها كمك كند تا از زوال رابطه كه به وفور در ازدواج ديده مي شود، پيشگيري شود. اين برنامه علاوه بر ريشه هاي رفتاري- شناختي بر طيف وسيعي از تحقيقات زناشويي متكي مي باشد. اگر چه مسير مشخصي براي درماندگي زناشويي و طلاق وجود ندارد، اما شكل(2-7) در بر گيرنده يك الگوي كلي است كه بر پايه مطالعات مختلف مربوط به ازدواج و رابطه، مسير شكست ازدواج را نشان مي دهد.
در اين مدل دو نفر از طريق آميختن شباهت ها و تفاوت ها جذب يكديگر مي شوند. و وقتي مدت زماني را با هم مي گذارانند در صورتي كه زمان رضايتبخش باشد نسبت به هم احساس دلبستگي مي كنند. در اين ميان يك احساس اضطراب براي از دست دادن عشق بالقوه بوجود مي آيد. در اين زمينه تعهد رشد مي كند و تا حد زيادي اضطراب از طريق پيمان با هم بودن، رفع مي شود. براي بسياري از زوج ها اين تعهد در جريان ازدواج به اوج خود مي رسد. قبل از عروسي، بيشتر زوجها براي اولين بار درباره توانايي شان براي دست بكار شدن با تعارض آزمون هايي كرده اند، اما آنها در جريان دوستي شان با بسياري از موضوعات مهم و يا اختلاف ها روبرو نشده اند. و اين دليلي است بر اينكه چرا در اين مرحله رضايتمندي خيلي زياد است.هنوز دليل روشني وجود ندارد كه چگونگي زوج ها ارتباط برقرار مي كنند و با تعارضات كه داستان مهمي را درباره آينده شان خبر مي دهد، دست بكار مي شوند.
براي بسياري از زوج ها، اين حالت پيش فرض اساسي مربوط به فلسفه باهم بودن را كه ( داشتن يك دوست صميمي و حمايت كننده در زندگي بود)، نقض مي كند. ممكن است تعبير هاي منفي تر از آنچه هست، تعبير كنند، تدريجاً اطمينان كاهش مي يابد و احساس دلبستگي كه به تعهد منتهي مي شد، شكننده مي شود. و در واقع ما شاهد زوج هايي مي شويم كه باقرباني شدن تعهد در كوره داغ تعارض ها، آينده رابطه شان تهديد مي شود. نهايتاً از ازدواج پوسته اي مي ماند و هر يك از زوج ها انتظار تغيير از ديگري را دارد. در اين حالت برقراري مجدد نقطه نظر اوليه دشوارتر مي گردد. در اينجا كليد هاي حفظ ازدواج در گرو تعهد بعنوان فداكاري نيست بلكه بيشتر بعنوان يك اجبار است. به عيارت ديگر حالا تصميم براي ماندن يا ترك كردن بيشتر بر اساس مقايسه بهاي ترك كردن در برابر اشتياق براي ماند انجام مي گيرد. در اينجا با توجه به نقطه نظر زوج ها ممكن است آنها از همديگر طلاق بگيرند و يا به يك زندگي زناشويي بدبخت گونه ادامه دهند. البته بعضي از زوج ها از اين مكان توام با فشار زياد و فداكاري كم، به رشد مجدد فداكاري، عشق و مثبت بودن در ازدواج، برمي گردند. اين الگوي مربوط به شكست ازدواج اهدافي را براي مداخله مطرح مي كند كه عبارتند از: الگوهاي معين ارتباط، كنترل تعارض، باورهاي با كاركرد بد و شناخت ها و انگيزه هاي مربوط به تعهد. چيزهايي وجود دارد كه زوج ها مي توانند ياد بگيرند و عمل كنند تا به آنها كمك شود كه در مسير شكست قرار نگيرند و در مسير دوستي، حمايت و صميميت قرار بگيرند(برگرو هانا،1999).
فهرست مطالب
2-3- رويكردها و برنامههاي پيشگيري
2-3-1- مدل مربوط به انجمن غني سازي ازدواج (A. C. M. E) 3
2-3-1-1- ويژگي ها 5
2-3-1-2- ساختار برنامه 6
2-3-1-3- اهداف 6
2-3-1-4- مهارت ها 6
2-3-2- رويكرد ارتباط زوج (C. C) 7
2-3-2-1- كيفيت برنامه ارتباط زوج 7
2-3-2-2- اهداف برنامه 8
2-3-3- برنامه كاربردي عملي مهارت هاي مربوط به رابطه صميمانه(P. A. I. R. S) 12
2-3-3-1- اهداف برنامه 13
2-3-3-2- چهارچوب عملي 15
2-3-4- برنامه پيشگيري و تقويت رابطه (P. R. E. P) 16
2-3-5- مدل رفتاري – ارتباطي 20
2-3-5-1- جنبه هاي پيشگيري مدل رفتاري- ارتباطي 22
2-5- پيشينه پژوهش 24
2-5-1- پيشينه پژوهش در ايران 24
2-5-2- پيشينه پژوهش در خارج از کشور 26
منابع و مآخذ: 32
